روش های درمانی امام رضا علیه السلام

۲۵ بهمن ۹۲ | آسمان هشتم

تغذیه درمانی

امام رضا (ع) می فرماید : «اسلام ، هر آنچه را برای سلامت جسم و روان ، خطرناک و زیانبار است ، حرام یا مکروه ، و آنچه را برای انسان لازم و مفید است ، واجب یا مستحب دانسته است . همچنین آنچه را که سود و زیانی برای جسم و روان آدمی ندارد ، مباح خوانده است .»

گیاه درمانی 

از امام رضا (ع) نقل شده است که : خوردن کاسنی موجب شفا یافتن از هر درد و مرضی است هیچ دردی در درون انسان نیست مگر آنکه کاسنی آن را از بین می برد.

حجامت درمانی

در این زمینه امام رضا علیه السلام به نقل از پیامبر گرامی اسلام (ص) می فرمایند:  اگر در چیزی شفا وجود داشته باشد ، در تیغ حجّام یا در شربت عسل است .
امام رضا (علیه‌‌ السلام) فصل بهار را بهترین زمان برای انجام عمل حجامت دانسته و می فرماید:  فصل بهار روح زمان هاست و در این فصل خون به هیجان در می آید. لذا از قصد و حجامت در این فصل استفاده کن.

فصد درمانی 

امام رضا (ع) در رساله‏ ى ذهبیّه در این مورد می فرمایند: « پس از استحمام باید موضع فصد و حجامت را به وسیله‏ ى پارچه‏ ى کرکى یا ابریشمى یا دستمال نخى که لطیف و نرم باشد، بپوشانید. پس از حجامت و فصد، آب میوه بنوشید و اگر میوه نیست، شربت بالنگ مصرف کنید و در جایى که این امکانات وجود ندارد، بالنگ را زیر دندان بگیرید و روى آن جرعه‏اى آب نیم ‏گرم بنوشید. اما در فصل سرما باید سکنجبین عسلى استفاده شود که این شربت شما را از بیمارى‏هاى خطرناک لقوه، برص، بهق و جذام به اراده‏ى خداوند ایمن خواهد داشت.
در بیانی دیگر امام رضا (ع): «سفارش مى‏کنم که پس از حجامت یا فصد، آب انار را با مکیدن آن بنوشید. مکیدن آب انار خون را زنده و تن را با نشاط خواهد ساخت. پس از حجامت و فصد ، از خوردن غذاهاى نمک‏دار تا مدت 3 ساعت بپرهیزید، چون اگر این پرهیز مراعات نشود، بعید نیست که انسان به بیمارى جرب دچار شود.»
امام رضا علیه‏السلام همچنین می فرماید: هر کس مى‏ خواهد سودا او را نسوزاند ، بر او باد قى کردن ، رگ زدن و نوره کشیدن .

سنگ درمانی

امام رضا (ع) در مورد خواص سنگهای مختلف و ویژگی های هر کدام سخن گفته اند. از جمله درباره تاثیر یاقوت بر بدن و ایجاد آرامش از حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) نقل شده که انگشتر یاقوت در دست کنید که پریشانی را زایل می کند و در روایت دیگری آن حضرت فرمودند : هر که انگشتری یاقوت در دست کند فقیر نشود و در حدبثی دیگر نزدیک به همین مضمون می فرماید: انگشتر عقیق فقر را از میان می برد ، و دست کردنش نفاق و دو رویی را محو می کند.

عطر و گل درمانی 

 امام هشتم(ع) می‌فرماید: شستشو دادن سر با گل ختمی در روز جمعه جزء دستورات پیغمبر اسلام(ص) است، علاوه بر این دارای خواصی است مانند این‌که موها و صورت را زیبا می‌نماید، و از سردرد جلوگیری می‌کند. 
امام رضا (ع) استفاده از عطر را باعث انبساط روحی دانسته می فرماید: « برای مرد سزاوار نیست که استفادی هر روزه از بوی خوش را ترک کند پس اگر نتوانست، یک روز در میان و باز اگر نتوانست، در هر جمعه خود را خوشبو سازد و هیچ گاه این عمل را رها نکند».

رنگ درمانی 

 در روایتی از امام رضا (ع) نقل شده که فرمود: : بوی خوش، عسل، سوارکاری و نگاه به مناظر سرسبز و خرم، باعث نشاط و شادی می‌شود.» .

توصیه های امام رضا (ع) برای لاغری و کاهش وزن

۲۳ بهمن ۹۲ | آسمان هشتم

امام رضا(ع) در مورد تناسب اندام  می فرماید: کسی که می خواهد سالم و بدنی سبک و کم گوشت داشته باشد از شامش بکاهد.
 مطابق نظرات پزشکی امام رضا (ع) و ابن سینا دارچین کلیه را گرم می کند.نیرو را افزایش و ضعف پا ها وکمر را از بین می برد .کم خونی را هم ازبین می برد.آرامش بخش و شاداب کننده است وگیاهی است که هم انسان ها و هم حیوانات را آرام می کند. تب بر است ،رگ ها را باز می کند و اثر خوبی بر گردش خون دارد.
امام رضا (ع) برای حفظ چابکی و انجام بهتر کارهای روزانه زنجبیل را توصیه کرده می فرماید: اگر مایل هستید فراموشی ونسیان شما کم شود وکارهای روزانه را به خوبی انجام دهید ، زنجبیل و عسل بخورید .
امام رضا علیه السلام  می فرماید: برتری نان جو بر گندم ، همانند برتری ما بر دیگرمردمان است . هیچ پیامبری نیست که برای خورندۀ نان جو دعا نکرده و برای او برکت نخواسته باشد . و هیچ درونی نیست که جو ، بدان در آمده و همۀ دردها از آن بیرون نرفته باشد . جو ، خوراک پیامبران و غذای نیکان است.

 امام رضا (ع) هم مصرف  لیمو  را برای هضم و جذب غذا و کمک به رسوب زدایی از خون بدن و بهبود سوخت و ساز و پیشگیری از غلظت خون مفید شمرده اند.
امام رضا علیه السلام در بیانی دیگر نحوه حمام کردن را در چاقی و لاغری دخیل دانسته اند. سلیمان جعفرى می گوید حضرت رضا علیه السلام فرمود: حمام یک روز در میان گوشت بدن را زیاد می کند، و هر روز حمام رفتن پیه‏هاى کلیه را آب می سازد.

توصیه های پزشکی امام رضا(ع) در مورد مصرف تخم مرغ

۱۲ بهمن ۹۲ | آسمان هشتم

امام رضا(ع) می فرماید: خوردن همیشگی تخم مرغ، سبب پیدایش کنجدک(کک مک) در صورت می شود. 

امام رضا(ع) همچنین می فرماید: تخم مرغ بسیار خوردن و معتاد شدن به آن، بیماری سپرز می آورد و ایجاد کننده ی بادهایی در سر معده است، و زیاد خوردن تخم مرغ آب پز، نفس تنگی و نفس بریدگی می آورد.

امام رضا علیه‏السلام در بیانی دیگر از خوردن  تخم   مرغ  و ماهی برحذر داشته می فرماید:  باید از این بپرهیزى که . . .  تخم‏مرغ و ماهى را هم‏زمان در معده گِرد آورى ؛ چه ، هر گاه این دو با یکدیگر گِرد آیند ، قولنج ، باد بواسیر و دندان‏درد به وجود می‏آورند .

توصیه های امام رضا علیه السلام برای حفظ سلامتی و طول عمر

۰۶ بهمن ۹۲ | آسمان هشتم

امام رضا(ع) راز طول عمر و سلامت انسان را رعایت اندازه در استفاده از خوراک و نوشیدنی می داند و درباره "مفهوم واقعی پرهیز غذایی" می فرمایند: پرهیز آن نیست که ماکولات را برخویش تحریم کنید، پرهیز درحقیقت معنی خود، درخوردن و نوشیدن اعتدال را رعایت کردن است. بخورید ولی کم بخورید.
امام رضا (ع) در همین زمینه با بیانی دیگر می فرمایند: اگر مردم در خوردن به کم بسنده می داشتند، بدن هایشان سالم بود.
امام رضا (ع) درباره استمرار آبادانی بدن می فرماید: بدن همانند زمین پاک و آماده برای زراعت است که اگر در آبادانی و آب دهی به آن مراقبت شود، به گونه ای که آب، نه بیشتر از نیاز به آن برسد تا آن را غرق کند و نه از اندازه کمتر باشد تا آن را به خشکی گرفتار سازد، آبادانی اش استمرار می یابد و خرّمی اش بیشتر می گردد و کشت آن برکت می یابد؛ امّا اگر از آن غفلت شود، به تباهی می گراید و علف هرز در آن می روید. بدن چنین حکایتی دارد و تدبیر آن در خوراک و نوشیدنی، چنین است.[پس،] سامان و سلامت می یابد و عافیت در آن، ریشه می گسترد. بنگر که چه چیز با تو و با معده ات سازگار است و تن تو با چه چیز نیرو می گیرد و چه خوردنی و نوشیدنی ای برای بدنت سالم تر است، همان را برای خویش مقرّر بدار و خوراک خود گیر. 
امام رضا (ع) همچنین حالات بدن آدمی در طول عمر را به چهار بخش تقسیم نموده اند . آن حضرت در نامه معروف خود به مامون قبل از آنکه به بیان و شرح غذاها و داروها بپردازند می فرماید: بدان خداوند عالم حالات آدمى را که بر آنها ساخته شده و بآن احوال متصرف در حیات و زندگانى است چهار بخش قرار داده است:
حالت اول: پانزده سال است که جوانى و خوبى و طراوت او در این دوره از عمر است و در این مدت خون در مزاج او بر سایر اخلاط غالب است.
حالت دوم:حالت دوم از پانزده سالگى است تا سى و پنج سالگى در این قسمت از عمر غلبه با صفراء است که بنهایت شدت و قوت میرسد بر همین حالت بسر می برد تا این دوره سپرى شده بحالت سوم برسد.
حالت سوم: این حالت از سى و پنج سالگى شروع مى‏شود و به شصت سالگى ختم می گردد.در این دوره از عمر سایر اخلاط مغلوب مره سوداء است.این دوره روزگار حکمت و پند و اندرز و معرفت و عبرت و انتظام امور زندگى و صحت نظر در عواقب امور و دوراندیشى است.در این دوره رأیش صادق و متین دلش محکم و ثابت است تصرفات حیات او را دگرگون نمی سازد.
حالت چهارم: چون وارد مرحله چهارم حیات بشویم بلغم بر سایر اخلاط غلبه پیدا می کند این همان حالتى است که بچیزى برنمی گردد مگر پیرى و ناتوانى بسوى تلخى عیش، لاغرى، کم شدن نیرو و فساد زندگى.
نشانه این حالت آنست که نسیان بر فکر و حافظه او مسلط مى‏شود چیزها و کسانى را که با آن مربوط بوده نمى‏شناسد در حضور مردم چرت می زند و می خوابد و هنگام خواب بیدار می ماند گذشته‏ ها را بیاد نمیآورد حوادث را فراموش می کند عادات خود را از دست می دهد روش دیرینه‏اش در زندگى تغییر مى‏یابد.
آب جلوه او خشک مى‏شود موى رویش و ناخن او کم می گردد، همواره جسمش رو بانعکاس و ادبار می رود زیرا مزاج او تحت استیلاى بلغم قرار گرفته است و بلغم سرد و خشک است و خود معلوم است که سردى و خشکى فناى اجسام می باشد جسم بر اثر غلبه قوه بلغمیه نیروى خود را از دست می دهد و نابود می گردد.
امام رضا (ع) در بیانی دیگر می فرمایند: غذای خود را با سبک ترین غذایی که بدنت را به اندازه عادتت و بر حسب اقامتگاه و فعالیت ها و زمانه ات تغذیه می کند، آغاز کن.
امام رضا علیه السلام در همین زمینه می فرماید: هر کس غذای افزون از اندازه بخورد ،این غذا او را سودی نمی رساند ،و هر کس به اندازه بردارد ،این غذا او را تغذیه می کند و سود می رساند .آب نیز چنین است. روش پسندیده برای تو ،آن است که از هر یک از انواع غذا ،در فصل ویژه آن ،بهره بگیری.در حالی که هنوز مقداری میل داری ،از غذا دست بکش ،چرا که این کار ،به خواست خداوند ،برای بدن سلامت آورتر ،برای عقل ذکاوت بخش تر ،و برای خود انسان مایه سبکی افزون تر است.

توصیه های پزشکی امام رضا علیه السلام برای دردهای مفصلی

۰۳ بهمن ۹۲ | آسمان هشتم

امام رضا(ع) می فرمایند: کسانی که می خواهند دچار بیماری های ناشی از تولید باد(ریح) در بدن نشوند، هفته ای یک بار سیر مصرف کنند.
امام رضا علیه‏السلام استفاده از نخود را توصیه می کنند و می فرمایند:  نخود براى کمر درد مفید است.
امام رضا علیه السلام هم درباره فلسفه واجب شدن وضو فرموده اند: خداوند سبحان امر به وضو کرده تا اینکه انسان وقتی در پیشگاه خداوند برای مناجات حق تعالی قرار می گیرد، طاهر و پاکیزه گردد و مطیع دستورات او باشد و همچنین به وسیله وضو انسان را از پلیدی ها و نجاسات پاک می گردد، و نیز به سبب وضو، سستی و چرت از بین می رود و قلب برای نماز و حضور نزد حق تعالی پاک خواهد گشت.
یکی دیگر از گیاهان مفید برای استحکام بدن چغندر است. در کتاب المحاسن به نقل از احمد بن محمد بن ابی نصر از امام رضا (ع) نقل شده که فرمود : « ای احمد! میل تو به سبزی ها چگونه است؟».گفتم: همه را دوست دارم . فرمود: « اگر چنین است ، بر تو باد چغندر ؛ چرا که بر ساحل فردوس می روید . در آن، شفای هر دردی است، استخوان را درشت می کند و گوشت می رویاند».
امام رضا (ع) همچنین انجیر را مفید دانسته و درباره آن می فرماید: بوی بد دهان را می برد ، دهان و استخوان ها را استحکام می بخشد، مو می رویاند، درد را می برد و با وجود آن، دیگر به دارویی نیاز نیست.
در توصیه دیگری از امام رضا (ع) در همین زمینه آمده است که : آب گرم ،چنانچه آن را هفت جوش بجوشانی و از ظرفی به ظرف دیگر درآوری ،تب را می برد و نیرو را به ساق پاها و قسمت پایین تر از مچ ،سرازیر می کند.

امام رضا(ع) از پدرانش نقل نموده که پیغمبر (ص) فرمود : زیتون را داشته باشید ، چون آن سره ( زهره ) را می شکافد ، بلغم را می برد ، پی ها را محکم می نماید ، اخلاق را خوب می کند ، نفس را پاک می گرداند و غم را می برد .